PUPUH SINOM

Harita Sri Maha Raja, keur linggih di srimanganti, sasarengan praméswarana, dideuheusan ku papatih, Arya Gundara Pati, teu lami Ratu ngadawuh, éh Patih marga kakang, nyaur téh arék badami, hal perkara si ujang Purnama Alam.

Éstu matak jadi susah, ngarudetkeun kana ati, karasa dua perkara, gumanteng dina sanubari, aria nu ngajadi, kana tungtung kabingung, kahiji nu geus nyata, Ki Purnama Alam mungkir, ka Kaswati nampik teu daékeun nikah.

Jeung kadua perkarana, kakang leuwih-leuwih risi, ku watek Purnama Alam, bet matak nyangarkeun nagri, geus manggih béja sidik, awéwé pada kairut, tagiwur ura-ara, teu tolih boga salaki, pada datang ngahelaran ka kaputran.

Éta leuwih matak susah, pasti jadi guyur nagri, baruntak jeroning kota, asal henteu répéh rapih, abdi-abdi nu leutik, tangtu tagiwur timburu, moal aya luluasan, jeung pasti moal sak deui, matak nungtun bahya ka Purnama Alam.

Tah éta kuma petana, kakang leuwih susah ati, cing ayeuna kakang ménta, pirempug Ki Arya Patih, akal geusan lastari, nu bakal ngabendung bingung, mukahkeun kasusahan, henteu lami Arya Patih, nyembah hurmat ngawangsul ka Sang Sri Nata.

Abdi dalem nampi pisan, kana sadaya panglahir, pasal ngagem kasumpegan, kersa Dalem nu sayakti, ku abdi dalem kéring, sakalintang marga éwuh, mung hatur permuhunan, yaktos putra Dalem mugi, ulah waka dipaksa kana garwaan.

Boh bilih dina ahirna, putra Dalem hanteu jadi, kana marga kalulusan, pista ka putri Kaswati, ngabongankeun di ahir, ka kersa Dalem nu éstu, tangtos wuwuh kaéwuhan, kana selebeting galih, putra Dalem Sang Sunu Purnama Alam.

Amung manawi rempag mah, klayan kersa Dalem yakti, saé jujur kahoyongna, ngalap sipat ilmi-ilmi, haliah lahir batin, nyusul panemu nu luhung, geusan kawilujengan, teu lami Ratu ngalahir, najan kakang teu pisan rék ngahalangan.

Kana maksud Ki Purnama, yén nyiar bangsa pangarti, malah jadi kabungahan, ngan nyaéta anu jadi, ku embung boga rabi, kadua ku matak guyur, anu bakal ngagoda, awéwé nu jadi iblis, kasétanan narik lampah kalacuran

Tatapi lamun rempug mah, reujeung Ki Aria Patih, ka kakang baréto aya, hiji wiku ménta idin, cicing di tepiswiring, tanah pangawatan kidul, di gunung Gurangsarak, ménta jadi guru santri, rék ngamalkeun kitab papagon agama.

Ku sabab éta ayeuna, pamaksud kakang pribadi, perkara Purnama Alam, arék dijurungkeun indit, sina di wiku cicing, minangka buang ka gunung, pasantrén Gurangsarak, sugan sanggeus jadi santri, purun nikah ka Putri Ratu Ambarak.

Arya Patih ngawangsulan, menggah abdi dalem yakti, katur sakalimpang rempag, kana sadaya panglahir, amung kedah dijagi, bilih ngalolos teu puguh, ti gunung Gurangsarak, saur Ratu bener Patih, poé ieu isuk anteurkeun ku saréréa.

Ayeuna kudu sadia, gulang-gulang para mantri, nganteurkeun Purnama Alam, ka resi paguron santri, reujeung ayeuna misti, nitah mantri buru-buru, ka gunung Gurangsarak, mawa surat keur ka Resi, méré terang baris datang Ki Purnama.

Sanggeus nambahan Sri Nata, lajeng miwarangan mantri, nyaur Sang Purnama alam, gancangna anu digurit, Pangéran Putra sumping, ngadeuheus ka payun Ratu, lenggah bareng jeung sembah, henteu lami Sang Narpati, ngadawuhan ka Raja Putra Purnama.

Éh Ujang Purnama Alam, anak ama buah ati, anu matak dicalukan, ama téh arék badami, ku sabab leuwih-leuwih, ama nandang pikir sukur, bungah taya papadana, nénjo ka ujang pribadi, junun wekel kana ngalap pangabisa.

Malah geus jadi utama, nyangking harti pilih tanding, tur mashur satia rasa, ama leuwih bungah ati, ngan aya anu jadi, kana ngaburungkeun sukur, matak rémpan pikiran, ama manggih béja sidik, yén ujang téh matak tagiwur nagara.

Ku sabab éta ayeuna, purun gé misti, ujang téh saheulaanan, ulah aya di jro nagri, saméméh boga rabi, kudu masantrén ka wiku, di gunung Gurangsarak, tempat jauh sarta suni, itung-itung nyingkiran kabalahian.

Jeung kadua perkarana, ama engeus tampa deui, pangangken Ratu ambarak, nikah téh ngajakan gasik, di bulan hareup misti, ku ama enggeus diwangsul, neda témpo heulaan, disebut ujang keur ngaji, di pasantrén Resi gunung Gurangsarak.

Anu matak kudu pisan, ujang téh ulah rék mungkir, masantrén di Gurangsarak, poé pagéto nya indit, dianteur ku pramantri, Sang Putra nyembah ngawangsul, ka rama Sri Maharaja, jeung tumungkul langkung ajrih, abdi Gusti mung hatur sadaya-daya.

Sumeja kumambang pisan, kana sugrining panglahir, mios ti dayeuh Riskomar, ka padésan tepiswiring, gunung liwung nu rumbit, nenggah abdi gusti éstu, sumawonten parekna, dipangkonan dampal Gusti, najan tebih raratan meuntas lautan.

Abdi Gusti tumut pisan, ing siang kalayan wengi, Sri Maha Ratu ngandika, sukur ujang henteu mungkir, ayeuna sing tarapti, bébérés jeung urus-urus, bawaeun barang uang, ulah aya anu kari, barang-barang pangeusi karang kaputran.

Ari pangéran Purnama, lain jadi ngangres galih, yén nampi dawuhan rama, teu kénging aya di nagri, anggur leuwih ngajadi, nandang gumbirana kalbu, anu anu jadi sabab, pangbingahna lantaran tebih, reujeung anu rék maksa kana garwaan.

Gancang ieu carita, tunda nu aya di nagri, kacatur di Gurangsarak, ngaran pasantrén Pramanik, kénging ngalandi resi, dimashurkeun ngaran kitu, ari jenenganana, éta anu jadi resi, kongas nelah Sang Resi Muhamad Kurbah.

Kamashur kamana-mana, resi pasantrén Pramanik, pupujaan ménak-ménak, sipat masalah anu muskil, nu rumbit dina ati, élmu kalawan panemu, baris dunya ahérat, didadar dijieun hasil, dibuktikeun pertata pasal percéka.

Tani tigin heunteu tuna, jujur maju ngajar ngaji, ngajadi pandita harja, hanteu jurang harta-harti, padamaelan binangkit, bangsa ngarara ngararut, sarta ukir-ukiran, ngajeujeut jeung ngamanjait, pinter ngatur ngéndah-ngéndah palataran.