Arya kumbakarna teh saurang pati ti karajaan Alengka Dirja.
Ciri khasna teh nyaeta awakna nu gede, buluan dadana sabab manehna katurunan
Buta atawa Dewana. Arya gaduh lanceuk nu ngaranna teh Dasa Muka alias Rahwana
ti karajaan Angkara Murka jeung kejam. Rahwana oge ngagaduhan pun adi anu
ngaranna teh Gunawan. Tapi sifatna sabalikna ti Rahwana. Gunawan anu dianggap
pembelot ku Rahwana sabab Gunawan ngahiji sareung musuhna nyaeta Ramayana.
Salian Kumbakarna ngagaduhan pun adi istri nu ngaranna
Salfinawa jeung oge ngagaduhan mamang anu ngaranna Prahasta. Tapi mamangna teh
gugur ku Hanoman waktos Rahwana diculik ku Dewi Sinta anu kacida pisan kalakuanana.
Prahasta pupus di mana sirahna dipotong ku Hanman. Saterasna di gulingkeun ka
payuneun Rahwana. Rahwana ge dina kaayaan nu sedih ku pupusna Prahasta jeung
oge kaleungitan Gunawan anu di pikanyaahna.
Sri Rama nu kantos masihan kasempetan sangkan Rahwana sadar
tina kasalahanana. Tapina Rahwana miboga sangkaan anu goreng , manehna kalah
ambek. Kumbakarna salaku dulur deukeutna nyoba mukakeun pamadeganana sarta
nyadarkeun Rahwana. Tapina Rahwana teu ka pangaruhan jeung leuwih geram.
Rahwana menta bantuan Kumbakarna kanggo ngahogaan Dewi Sinta. Tapina Kumbakarna
nolak sacara halus, saking ambekna Rahwana ngusir Kumbakarna jeung ngancem moal
mere harta warisan. Rahwana teu tega mutuskeun tali babarayaana sareung
Kumbakarna.
Tapina Kumbakarna ambek terus balik nuntut, menta hak
warisan ti kaluargana. Sarta siap ngahadapan pun lanceuk. Omonganna bener pisan
di laksanakeun. Rahwana anu tara nyerah ngucapkeun pangampura ka kabeuh jelema.
Tapi ieu anu kahiji kalina Kumbakarna ngucapkeun pangampura jeung menta ngarah
Kumbakarna hayang perang ngalawan Sri Rama, haei na nepi kaluruh.
Akhirna Rahwana mantuan dina perang sanajan manehna ka paksa
kudu ngalawan pun adi anu di pikanyaahna, nyaeta Gunawan Wibisana. Kumbakarna
perang lain ku sabab ngabela bangsa jeung nagarana .
Puncak gunung gokarna mah nyaeta tempat Kumbakarna ulin
jeung Gunawan. Tempat eta nu nyimpen loba kenangan sareung pun adi anu di
pikanyaahna.
Tapi ti sebrang nu sanes di Gunung Samulya pasukan serRama
jeung aya loba jelema monyet diantarana Anoman, Suganda nu siap kanggo
ngahadang pasukan Buta anu ngabawa kumba sabab teu jauh tidinya sri Rama
Laksamana jeung Gunawan nyaksian jelema monyet nu perang ngalawan musuhna. Loba
Buta nu pupus ku gada prajurit jelema monyet, perang nu kajadianna antara
Rahwana jeung Sri Rama, sabenerna mah urusan pribadi. Tapi ayana kaserakahan
Rahwana rakyat oge anu janten korbanna.
Salian kitu oge nyawa anu di korbankeun Rahwana raja Alangka
Dirja. Tapi rarasaan dulurna mah anu janten di libatkeun, saperti nu kajadian
ka Kumbakarna jeung Gunawan, maranehna kapaksa papisah mangtaun-taun anu sakitu
lilana tapi maranehna saling pikanyaah pisan. Tapi mun papanggih kaduana sok
kapaksa kudu perang di pihak anu berlawanan. Gunawan di usir ku Rahwana
lantaran nolak kabejatan Rahwana kusabab kitu Gunawan di usir ku Rahwana.
Sawaktos Sugriwa ngalakonan ngalawan Kumbakarna anu
sempet-sempetna lengit tina perang nu senggitna, Sugriwa loncat ngagalantungan
dina awakna Kumbakarna. Sugriwa nu kantos numpak kana puggung Kumbakarna jeung
nyepengan sirahna jeung di jeweran duanana cepil Kumbakarna nepikeun ka rawing.
Salian ti eta irung Kumbakarna ge di geugeul.
Tragis pupusna Kumbakarna pikeun ngalakonan sareung
Laksamana Kumbakarna ngalungkeun awak Laksamana ka loba jelema monyet nu aya di
dinya. Tapi Laksamana tiasa bankit deui teras nyabut panahna kanggo ngabidik
Kumbakarna. Panah oge nusuk panangan katuhu Kumbakarna nepi ka buntung na.
Laksamana di tegur ku Rama ku sabab di anggap mainkeun pupusna Kumbakarna.
Sabenerna mah Laksamana ngamaksud ngabidik tenggorokanana Kumbakarna. Tapi
sasaranna meleset jadi Rama nu nyokot alih parlawanan. Teras panah beunang kana
lengeun kenca Kumbakarna sedengkeun bidikan panah anu kadua beunang kana suku
kenca Kumbakarna.
Sateuacan jelang pupusna Kumbakarna, manehna hayang
papaanggih sareung Gunawan. Gunawan oge di izinan ku Rama kanggo papanggih
jeung Kumbakarna. Tapi nembe satengahna perjalanan, Gunawan balik deui ku sabab
manehna teu tega ningali kaayaan Kumbakarna ti kadeukeutan, saatos dua lengeuna
jeung hiji suku Kumbakarna buntung kapanah nepi ka Kumbakarna teu tiasa tatih,
awak Kumbakarna oge gulang-guling wae.
Rama ge masihan kasempetan nu kadua ka Gunawan kanggo
papanggih jeung lanceukna nyaeta Kumbakarna. Akhirna Gunawan miboga nyali
kanggo papanggih jeung Kumbakarna. Gunawan sedih pisan ningali kaayaan
Kumbakarna. Tapi Kumbakarna anu kantos pasrah kana kaayaanana. Kumbakarna
ngarasa bungah pisan ku sabab anjeunna tiasa papanggih sareung Gunawan.
Sateuacan pupus, Kumbakarna mere amanat ka Gunawan kanggo ngumpulkeun kabeuh
awakna anu leungit ka bidik ku panah.
Supaya barudak terang kana hiji-hijina ngaran wayang,urang tataan
ngaran wayang anu aya dina wayang golek :
1. SANGHIANG TINGGAL. Anu ngarajaan para dewa di Sawarga Maniloka
2. SANGHIANG RANCASAN. Putra cikal Sanghiang Tunggal. Pasipatanana
hawek.
3. SANGHIANG ISMAYA. Putra na Sanghiang Tunggal anu salin jinis jadi
Semar.
4. SANGHIANG ANTAGA. Putra Sanghiang Tunggal anu salin jinis jadi
Togog.
5. SANGHIANG PARAMESTI. Putrana Sanghiang Tunggal anu neraskeun sesepuh
para Dewa di Sawarga Maniloka, nganggo jenengan Batara Guru.
6. BATARA BAYU. Golongan Dewa di Sawarga Maniloka,
7. BATARA INDRA. Dewa anu pangkasepna di Sawarga Maniloka.
8. BATARA SURYA. Anu ngatur panonpoe di Sawarga Maniloka.
9. PANJI NARADA. Kabayan Dewa, purah diutus ku Batara Guru.
10. DEWI SUPRABA. Prameswari Batara Guru. Pamingpin para widadari.
11. SEMAR. Aslina Sanghiang Ismaya.Jadi panakawan Pandawa.
12. Dewi SUTIRAGEN. Istrina Semar cicicng di Karang Tumaritis.
13. ASTRAJINGGA. Katelahna COPET anak-anakan Semar pangcikalna.
14. UDAWALA. Anak-anakan Semar.
15. NALAGARENG.Katelahna GARENG, anak-anakan Semar anu bungsu.
16. BAGAWAN PALASARA.Tutunggulna Kurawa jeung Pandawa.
17. BAGAWAN ABIYASA. Putrana Bagawan Palasara ti bDewi RARAMIS.
18. PRABU DESTARATA. Putra cikal Bagawan Abiyasa. Lolong ti barang
lahir.
19. PANDU DEWA NATA.Putrana bagawan Abiyasa anu nyepeng nagara Astina.
20. BISMA. Putrana Bagawan Abiyasa, pamanna Kurawa sareng Pandawa.
21. DEWI KUNTI NALIBRATA. Prameswarina Pandu Dewa Nata.
22. PRABU YUDISTIRA/DARMAKUSUMAH/SAMIAJI. Putra cikal Pandu Dewa
Nata.Jeneng Raja Amarta.
23. BIMA/WERKODARA. Putra ka dua Pandu Dewa Nata.
24. ARJUNA /JANAKA. Putra ka tilu Pandu Dewa Nata
25. NAKULA. Putra Pandu Dewa Nata ti Dewi Madrim (kembar)
26. SADEWA. Putra Pandu Dewa Nata ti Dewi Madrim (kembar)
27. DEWI DRUPADI. Prameswari Prabu Yudistira.
28. DEWI ARIMBI. Garwana Bimadi Nagara Pringgandani.
29. DEWI SUMADRA. Garwana Arjuna di Madukara
30. DEWI SRIKANDI. Garwa ka dua Arjuna.
31. PRABU SUYUDANA. Putra Prabu Destarata.Raja Astina.
32. DURYUDANA. Putra Prabu Destarata.
33. PRABU DRAWATI. Katelah Prabu Kresna papayung Pandawa ti Meralaya.
34. PRABU BALADEWA.Rakana Prabu Darawati (Kresna)
35. ADIPATI KARNA.Putra Dewi Kunti titisan Batara Surya.
36. PANDITA DORNA. Sesepuh nagara astina , asal ti Nagara Atas Angin.
37. PRABU SANGKUNI.Paman KKUrawa ti ibuna.
38. BAMBANG ASWATAMA. Putra Dorna ti Dewi Wilotama.
39. SENCAKI. Patih nagara Meralaya.
40. DEWI BONOWATI. Prameswari Prabu Suyudana.
41. DEWI JEMBAWATI.Prameswarina Prabu Kresna.
42. PRABU PRABAKESA.Pamanna Gatotgaca, Raina Arimbi.
43. DEWI GANDARI. Prameswari Prabu Destarata, ibuna Kurawa.
44. TOGOG TEJOMANTRI, Aslina Sanghiang Antaga ngawula ka Prabu Rahwana
di karajaan Alengka.
45. PRABU RAHWANA/DASAMUKA. Raja murka nagara Alengka.
46. INDRAJIT. Putrana RAHWANA.
47. BAGAWAN GONJAKA. Ramana Pandita Dorna.
48. HANOMAN. Monyet bodas sakti.
49. NYAI GEDENG PERMONI. Ratu Silumanti nagara Setra Ganda Mayit.
50. GATOTGACA. Putrana Bima ti Dewi Arimbi,anu bisa ngapung.
51. ANTAREJA. Putra Bima ti Dewi Naga Gini, anu bisa nerus bumi.
52. JAKATAWAN.Putra Bima anu bisa hirup di laut/cai
53. ABIMANYU. Putra Arjuna ti Dewi Sumadra.
54. PANCAWALA. Putra Yudistira ti Dewi Drupadi.
55. SAMBA. Putra Kresna
56. PATRA KOMARA. Putra Suyudana.
57. WERSASENA.Putra Adipati Karna.
No comments:
Post a Comment